Azbest był przez wiele lat powszechnie stosowany w różnych gałęziach przemysłu ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, takie jak odporność na ogień, wysoka wytrzymałość oraz zdolność izolacji. Niestety, z biegiem czasu odkryto, że jest on niezwykle szkodliwy dla zdrowia. Mimo wielu zakazów i ograniczeń, w niektórych krajach nadal znajduje zastosowanie. W poniższym artykule omówimy, gdzie wykorzystywano i nadal używa się azbestu.
Azbest w budownictwie – przeszłość i teraźniejszość
Azbest przez wiele lat był popularnym materiałem w budownictwie, zwłaszcza w XX wieku. W Polsce jego zastosowanie na dużą skalę miało miejsce w latach 60. i 70. Azbest stosowano w produkcji eternitu, płyt dachowych, izolacji termicznych oraz akustycznych. Jego właściwości izolacyjne sprawiały, że świetnie nadawał się do ocieplania budynków, zwłaszcza wielorodzinnych bloków mieszkalnych.
Obecnie w większości krajów Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, obowiązuje zakaz używania azbestu w nowych budynkach. Jednak stare konstrukcje, szczególnie te wybudowane przed latami 90., nadal mogą zawierać elementy wykonane z tego materiału. W praktyce oznacza to, że wiele osób wciąż mieszka lub pracuje w miejscach, gdzie azbest jest obecny, chociaż powinien być odpowiednio zabezpieczony.
Azbest w przemyśle motoryzacyjnym
Kolejnym sektorem, w którym stosowano azbest, jest przemysł motoryzacyjny. Ze względu na swoją odporność na wysokie temperatury, azbest używano w produkcji tarcz hamulcowych, klocków hamulcowych oraz sprzęgieł. Materiał ten pozwalał na skuteczne odprowadzanie ciepła, co zwiększało trwałość i wydajność układów hamulcowych.
Chociaż obecnie w większości krajów rezygnuje się z używania azbestu w przemyśle motoryzacyjnym, w niektórych miejscach na świecie nadal można spotkać pojazdy wyposażone w części zawierające azbest. Jest to szczególnie niebezpieczne podczas wymiany lub konserwacji układów hamulcowych, gdyż może dojść do uwolnienia szkodliwych włókien.
Azbest w przemyśle chemicznym i okrętowym
Azbest odgrywał także istotną rolę w przemyśle chemicznym i okrętowym. W zakładach chemicznych był stosowany jako materiał izolacyjny w instalacjach przewodzących wysokie temperatury. Również w stoczniach azbest znalazł swoje zastosowanie – używano go do izolacji rur, kotłów i silników na statkach.
Mimo licznych ostrzeżeń i zakazów, azbest nadal może być używany w niektórych krajach rozwijających się, gdzie regulacje dotyczące jego stosowania są mniej rygorystyczne. Niestety, brak odpowiednich przepisów naraża pracowników przemysłu chemicznego i okrętowego na kontakt z niebezpiecznym materiałem.